Tvö verkefni, sem miða að því að nýta gervigreind til að greina fyrr öldrunartengda taugahrörnunarsjúkdóma annars vegar og þróa nanóagnir sem nýst geta í baráttunni við sýklalyfjaónæmar bakteríur hins vegar, hafa hlotið styrk úr STAFNI: Styrktarsjóði Brynju Einarsdóttur og Arnar Almarssonar við Háskóla Íslands. Þetta er í annað sinn sem úthlutað er úr sjóðnum og heildarupphæð styrkja nemur fjórum milljónum króna.
Markmið sjóðsins er að stuðla að menntun og víðsýni efnilegs námsfólks í raungreinum, heilbrigðisvísindum, verkfræði og tölvugreinum, s.s. innan gervigreindar og lífupplýsingafræði. Einkum er litið á umsóknir sem tengjast heilsu, líftækni og lyfjaþróun á einhvern hátt. Sjóðurinn veitir styrki til íslenskra nemenda við og frá Háskóla Íslands sem eru í framhaldsnámi hér heima eða erlendis og tengja saman greinar í vinnu sinni. Sjóðnum er ætlað að efla samvinnu milli ólíkra fræðasviða og hvetja námsfólk til að tengja saman mismunandi tæknisvið og -greinar.
Ingibjörg Kristjánsdóttir, doktorsnemi við Læknadeild Háskóla Íslands, hlýtur styrk fyrir verkefni sem nýtir nýstárlega sjálfvirka myndgreiningaraðferð til magngreiningar á rúmmálsbreytingum í undirsvæðum djúpheila hjá sjúklingum með öldrunartengda taugahrörnunarsjúkdóma. Sjálfvirka myndgreiningaraðferðin, sem byggð er á gervigreind, er þróuð við Rafmagns- og tölvuverkfræðideild Háskóla Íslands, og merkir og mælir rúmmál 12 svæða í djúpheila. Markmið verkefnisins er að magna upp merki staðbundinna rýrnana sem sérkenna sjúkdómanna með samþættingu rúmmálsmælinga og aðgreina þannig taugahrörnunarsjúkdómana fyrr í sjúkdómsferlinu. Snemmgreining þessara sjúkdóma er lykilatriði í þróun meðferða en skortur er á áhrifaríkum meðferðum. Ingibjörg er geislafræðingur sem hefur lokið BS- og MS-gráðum í geislafræði frá Háskóla Íslands, en doktorsverkefnið er framhald á meistaraverkefni hennar.
Doktorsverkefnið er unnið undir handleiðslu Lottu Maríu Ellingsen, prófessors við Rafmagns- og tölvuverkfræðideild, og Helgu Eyjólfsdóttur, dósents við Læknadeild og yfirlæknis heilabilunarhluta öldrunarlækningardeildar Landspítalans.
Luca Protti, doktorsnemi við Lyfjafræðideild Háskóla Íslands, hefur hlotið styrk til þess að þróa svokallaðar fjölrafléttu-nanóagnir (PECNPs) úr tengiefnum lyfja og líffjölliða sem nýst geta í baráttunni við sýkingar af völdum bakteríanna Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa, og Mycobacterium tuberculosis. Fyrstnefnda tegundin er þekkt fyrir að valda alvarlegum blóðsýkingum, önnur veldur oft sýkingum hjá sjúklingum á sjúkrahúsum og sú þriðja berklum. Í verkefninu verða nýttar afleiður lífsamrýmanlegra fjölsykra sem unnar eru úr sjávarfangi. Umræddar PEC- nanóagnir eru byggðar á afleiðum þessara fjölsykra og þær munu flytja og losa sýklalyf í átbólur sýktra frumna og skapa þannig möguleika á meðhöndla innanfrumu sýkingar af völdum sýklalyfjaónæmra baktería af áðurnefndum tegundum sem er mjög erfitt að meðhöndla með hefðbundnum sýklalyfjum.
Luca er með MS-gráðu í iðnaðarlíftækni frá Milano-Bicocca háskólanum. Hann, hóf vinnu við þetta verkefni í október 2023 sem hluta af starfsnámi og heldur því áfram í doktorsnámi. Vekefnið er unnið í samstarfi við Innovation Center of NanoMedicine (iCONM) í Japan og Amrita Vishwa Vidyapeetham háskólann á Indlandi. Doktorsverkefnið vinnur Luca undir handleiðslu Más Mássonar, prófessors við Lyfjafræðideild.
Um sjóðinn
STAFN: Styrktarsjóður Brynju Einarsdóttur og Arnar Almarssonar var stofnaður 5. janúar 2024. Stofnendur sjóðsins, Brynja Einarsdóttir snyrtifræðingur og Örn Almarsson efnafræðingur, eru hafnfirsk hjón, búsett í Bandaríkjunum, en með rætur og starfsemi á Íslandi. Örn útskrifaðist úr efnafræði frá Háskóla Íslands árið 1988.
Sjóðurinn starfar samkvæmt staðfestri skipulagsskrá og í stjórn sjóðsins sitja Eiríkur Steingrímsson, prófessor við Heilbrigðisvísindasvið sem jafnframt er formaður stjórnar, Margrét Helga Ögmundsdóttir, prófessor við Heilbrigðisvísindasvið, og Steinn Guðmundsson, prófessor við Verkfræði- og náttúruvísindasvið.
Styrktarsjóðir Háskóla Íslands hafa umsjón með sjóðum og gjöfum sem Háskóla Íslands hafa verið ánafnaðar allt frá stofnun hans. Flestir þeirra starfa samkvæmt staðfestri skipulagsskrá og er þeim ætlað að styðja ýmis verkefni á ákveðnum fræðasviðum til hagsældar fyrir Háskóla Íslands, stúdenta eða starfsfólk.